کنترل بیولوژیک عوامل قارچی عمدۀ پوسیدگی ریشه و طوقۀ لوبیا در استان زنجان با استفاده از باکتری‌های آنتاگونیست

پوسیدگی ریشه و طوقۀ لوبیا ناشی از Rhizoctonia solani, Fusarium solaniوFusarium oxysporum  از بیماری‌های مهم لوبیا در استان زنجان است. کاربرد عوامل بیوکنترل بومی در تلفیق با روش‌های شیمیایی از روش‌های مدیریت مؤثر برای کاهش خسارات این بیماری است. به دلیل تأثیر هم‌زمان چندین قارچ در ایجاد این بیماری و امکان تأثر سینرژیستی عوامل بیماری‌زا، تأثیربخشی روش‌های مدیریتی بر آلودگی‌های هم‌زمان گیاه، حائز اهمیت و قابل بررسی است. در اوایل مردادماه 1390، جداسازی باکتری‌های آنتاگونیست از ریزوسفر گیاهان لوبیای منطقه انجام گرفت. دو جدایه از هر یک از سه گونۀ قارچی بیماری‌زا تهیه شد. دو جدایۀ رایزوباکتریایی با توانایی بالا در تولید آنتی‌بیوتیک، مواد فرار، سیانید هیدروژن و آنزیم پروتئاز علیه هر سه بیمارگر به عنوان بهترین جدایه‌ها برای آزمایش‌های گلخانه‌ای انتخاب شدند. نتایج گلخانه‌ای نشان داد که تیمار بذر با باکتری‌های آنتاگونیست اثر معناداری در کاهش شدت بیماری و افزایش شاخص‌های رشدی لوبیا در تیمارهای جداگانه و هم‌زمان قارچ‌های بیمارگر داشت. رابطۀ سینرژیستی بین هر سه بیمارگر اثبات شد. در این میان، اثر سینرژیستی بین F. oxysporumوR. solani آشکارتر بود. اثر سینرژیستی در علائم برگی آشکارتر از علائم ریشه بود.